Τα ένσημα της ηθικολογίας

Συνεχίζεται απρόσκοπτα, εδώ και τρία χρόνια, η εμβριθής ανάλυση του "ελληνικού φαινομένου", από απολογητές του συστήματος, με κύριο άξονα μια επί της ουσίας απολίτικη προσέγγιση, που κατατείνει σε μια συνεχή, επίμονη, σχεδόν εμμονική ηθικολογία, που επιμένει να αγνοεί επιδεικτικά και τις κοινωνικές αιτίες, αλλά και το διεθνές περιβάλλον. Με τη χρήση επιθέτων, φορτισμένων αρνητικά, όπως "διεφθαρμένος", "συντηρητικός" ή άλλα ευφάνταστα το πρόβλημα χρέους που αντιμετωπίζει η χώρα, γίνεται αντιληπτό μόνον ως μία συλλογικά ανήθικη στάση του παρελθόντος, που πρέπει να οδηγήσει όλους μας στο εξομολογητήριο. Ο δημόσιος υπάλληλος είναι τεμπέλης, αντιμεταρρυθμιστής, σύμβολο του κακού μας παρελθόντος. Δεν είναι σύμπτωμα ενός σαθρού συστήματος για τους αναλυτές μας, είναι η αιτία του. Μπορεί σε κανένα Πανεπιστήμιο του κόσμου να μην παίρνεις πτυχίο αν ονομάζεις το σύμπτωμα αιτία, αλλά στην Ελλάδα με αυτή τη μεθοδολογία γίνεσαι σοβαρός αναλυτής. Θα ρωτήσει κανείς: Μα δεν υπάρχουν τεμπέληδες, λαμόγια, κομματόσκυλα στο Δημόσιο; Προφανώς και υπάρχουν. Στην ίδια χώρα ζούσαμε όλοι. Αλλά δεν έχουν αυτή τη στάση ως "παλιοχαρακτήρες". Δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο παλιοχαρακτήρες απ' όλους τους υπόλοιπους. Είναι αυτοί που υιοθέτησαν το πλαίσιο το οποίο δημιούργησε το ίδιο το σύστημα για να αναπαράγεται. Σε όλες τις κοινωνίες οι συντριπτικά περισσότεροι λειτουργούν με τους κανόνες που θέτει το σύστημα μέσα στο οποίο ζουν, μέσα σ' αυτό το πλαίσιο αναζητούν τον τρόπο για να ζήσουν. Ελάχιστοι είναι αυτοί που φεύγουν από το πλαίσιο και συνήθως λοιδωρούνται, διώκονται ή αντιμετωπίζονται ως "βάρη". Η λύση λοιπόν δεν είναι ο "κακός" να γίνει "καλός" μέσα από ενδοσκοπήσεις, κάνοντας γιόγκα, σιάτσου ή πηγαίνοντας στον ψυχαναλυτή του. Η λύση δεν είναι επίσης η "τιμωρία". Και κυρίως δεν είναι η τιμωρία από κάποιον "καλό" ξένο, ο οποίος- και πάλι με ηθικολογικούς όρους- βαφτίζεται "σώφρων". Είναι ακριβώς το ίδιο επιχείρημα που χρησιμοποίησαν επί αιώνες οι αποικιοκράτες, χαρακτηρίζοντας τους δούλους τους, ως άξεστους, ακαλλιέργητους, ανίκανους να "εκσυχρονιστούν", οπότε το σοφό χέρι του αποικιοκράτη ήταν αυτοπόδεικτα το μόνο που μπορούσε να τους οδηγήσει με ασφάλεια προς το μέλλον. Και όλο αυτό παρουσιάζεται ως "η μοναδική λύση." Οι ίδιοι αυτοί ηθικολόγοι (ή αν είναι μικρότεροι σε ηλικία, οι μέντορες τους) ήταν που σε όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης πλάσαραν "μοναδικές λύσεις". Μοναδική λύση ο Καραμανλής για την ομαλότητα μετά τη δικτατορία. μοναδική λύση ο Ανδρέας για την "Αλλαγή", μοναδική λύση ο Μητσοτάκης για την "κάθαρση", μοναδική λύση ο Σημίτης για τις "μεταρρυθμίσεις", μοναδική λύση ο ανηψιός Καραμανλής για "σεμνό και ταπεινό κράτος", μοναδική λύση ο ΓΑΠ "για να περάσουμε στην ψηφιακή εποχή και την κοινωνία των πολιτών". Όλες οι "μοναδικές λύσεις" τώρα που δεν φαίνονται και τόσο "μοναδικές", έχουν ως λύση μια νέα "μοναδική λύση", την τελευταία "μοναδική" προφανώς. Ότι συνέβη στην μεταπολίτευση ήταν αποτέλεσμα της δράσης "παλιοχαρακτήρων" που ως τέτοιοι επηρέασαν και τους κρατούντες και έτσι "φτάσαμε εδώ που φτάσαμε". Ένα είναι το χαρακτηριστικό αυτών των αναλύσεων. Τα βέλη στρέφονται μονίμως προς τα κάτω. Προς τα πάνω θα βρεις κριτική μόνο για "καθυστέρηση των μεταρρυθμίσεων". Το πρόβλημα είναι αυτός που μούντζωσε, να ένας γιατρός που τα 'παιρνε, να ένας υδραυλικός που δεν έκοβε απόδειξη, να ένας μαϊμού- τυφλός, να ένα ρεμάλι δημόσιος υπάλληλος Και αυτή η στάση είναι φυσική. Γιατί έτσι κολλάς ένσημα, που θα σου αναγνωριστούν με γενναιότητα, στη “μετά σωτηρίαν” εποχή

Για λόγους (ολιγ)αρχής

Το κυρίαρχο επιχείρημα όσων υποστηρίζουν (φανερά ή στα μουλωχτά) ότι η Κύπρος κακώς καταψήφισε την πρόταση του Eurogroup είναι ότι οι υποστηρικτές του "ΟΧΙ" είναι επί της ουσίας υποστηρικτές των ρώσων ολιγαρχών και του μαύρου χρήματος που αυτοί καταθέτουν στο νησί. Ιδιαιτέρως δε αν δηλώνει κάποιος αριστερός πέφτει στο κεφάλι του το ανάθεμα γιατί "υποστηρίζει το μεγάλο κεφάλαιο και τις παρασιτικές του δραστηριότητες". Πρώτ' απ' όλα ας δούμε ποιοι είναι οι ρώσοι ολιγάρχες και από πότε άρχισαν να συσσωρεύουν αυτό το μαύρο χρήμα. Μέχρι το 1991 οι τεράστιες πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ρωσίας ανήκαν στο κράτος. Τότε ήρθε στα πράγματα ο περιβόητος Γέλτσιν. Στη Μόσχα κατέφθασαν αμέσως διάφορα ταλέντα της σχολής του Σικάγο (τη μέκκα του νεοφιλελυθερισμού) με διάφορες προτάσεις αναδιάρθρωσης της ρωσικής οικονομίας. Ναι, σας είναι γνώριμη η λέξη αναδιάρθρωση. Σημαίνει ιδιωτικοποιήσεις και αλλαγή του σοβιετικού μοντέλου προς την κατεύθυνση ενός πιο "παραγωγικού" και δυναμικού μοντέλου της ελεύθερης αγοράς. Για να μην μακρυγορώ (πηγές για το θέμα υπάρχουν χιλιάδες, αν το ψάξει λίγο κανείς) ο Γέλτσιν ξεπούλησε το σύμπαν σ' αυτούς που τώρα ονομάζουμε ολιγάρχες. Για την ακρίβεια το χάρισε. Ύμνοι από τη Δύση, παράσημα αποφασιστικότητας στον Γέλτσιν από τον διεθνή οικονομικό Τύπο. Κι όταν η εκλεγμένη Δούμα εξέφρασε αντιρρήσεις ο Γέλτσιν την βομβάρδισε! Μα είναι δημοκρατικό να βομβαρδίζεις κοινοβούλια; Εύκολη δουλειά. Τους λες νοσταλγούς της Σοβιετίας και καθάρισες. Στη συνείδηση του δυτικού κόσμου είσαι δικαιωμένος. Αυτοί λοιπόν οι ολιγάρχες συνέχισαν την "παραγωγική" τους δραστηριότητα και αναζητούσαν πάντα διάφορους "παραδείσους" για να παρκάρουν και να ξεπλύνουν το βρώμικο χρήμα τους. Ένας παράδεισος ήταν η Κύπρος. Κακώς; Ηθικά απαράδεκτο; Βεβαίως, αλλά έχει κανείς την ψευδαίσθηση ότι η διεθνής οικονομία λειτουργεί με βάση ηθικούς κανόνες; Είναι αστείο και μόνο να υποννοείται. Οι ρώσοι ολιγάρχες βέβαια στην Κύπρο πάρκαραν μερικά δισ. Αλλά άνοιξαν τα φτερά τους και αλλού. Έγιναν ιδιοκτήτες ομάδων στη Δύση, έγιναν επενδυτές σε δυτικές εταιρείες, έγιναν τζογαδόροι του χρηματοπιστωτικού συστήματος όπως μερικά γιαπάκια στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο ή το Βερολίνο. Η εταιρεία- σύμβολο των ολιγαρχών είναι η περιβόητη Gazprom (μεγάλη χορηγός του φετινού Champions League). O πρόεδρος της αυτή τη βδομάδα δεν ήταν στην Κύπρο για να υπερασπιστεί καταθέσεις. Ήταν στην Αθήνα, συναντήθηκε με τον Χατζηδάκη για την αγορά των εταιρείων αερίου στην Ελλάδα. Αλλά είπαμε, αυτή τη βδομάδα το μενού λέει ότι ο Ρώσος είναι κακό παιδί ως καταθέτης, όχι ως επενδυτής. Για να ξαναπάμε στην Κύπρο, το μοντέλο της προφανώς είναι προβληματικό. Αλλά όποιος ξέρεις στοιχειώδη οικονομικά, γνωρίζει ότι τα οικονομικά μοντέλα δεν αλλάζουν "μια Παρασκευή βράδυ". Αν το ισχυριστεί δεν είναι αριστερός, δεξιός ή κεντρώος. Είναι ηλίθιος. Αν το τραπεζικό σύστημα και οι καταθέσεις είναι μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ μιας χώρας αποφάσεις σαν αυτή του Eurogroup εξαφανίζουν αυτή την οικονομία μέσα σε μία νύχτα. Και είναι λογικό το Κοινοβούλιο αυτής της χώρας να μην ψηφίζει την εξαφάνιση της οικονομίας της μέσα σε μια νύχτα. Εδώ θα έρθει ο αντίλογος και θα πει: "Καλά και τώρα δεν κινδυνεύει να βυθιστεί η κυπριακή οικονομία, αν η Κύπρος δεν πει το "ναι" στους Γερμανούς" Ας είμαστε ειλικρινείς. Η κυπριακή οικονομία έχει φάει ένα ανεπανόρθωτο στραπάτσο από την περασμένη Παρασκευή. Αυτό που παίζεται αυτή τη στιγμή είναι η αξιοπρέπεια της και η προσπάθεια να σώσει έστω ένα μικρό μέρος της παρτίδας, ώστε να μπορεί μακροπρόθεσμα να ανακάμψει. Αλλά χρησιμοποίησα άγνωστη λέξη. Αξιοπρέπεια. Αυτή η λέξη έχει διαγραφεί από το λεξικό ορισμένων εδώ και χρόνια. Αντιθέτως στο λεξικό των συνωνύμων τους ο "ρεαλισμός" έχει την ίδια έννοια με τη "δουλικότητα"

Μπροστά στα μάτια σου...

Διαβάζω μαρτυρίες, δηλώσεις και ό,τι υπάρχει στο διαδίκτυο γι αυτά τα παιδιά που συνελήφθησαν για τη ληστεία. Όχι για να τους δικαιολογήσω. Αλλά για να καταλάβω. Πάντα μου προκαλούσε αποστροφή η ευκολία των περισσότερων να καθαρίζουν με ένα "καλά να πάθουν τα κωλόπαιδα" ή να ερμηνεύουν βίαιες πράξεις ως μια ατομική αντικοινωνική ψυχοπαθολογία, που δεν έχει αφορμές ή βαθύτερες αιτίες. Οι μαρτυρίες αυτές συγκλίνουν ότι ήταν έξυπνα παιδιά και μάλλον ταλαντούχα. Δεν ήταν αυτά τα "περίεργα τέρατα" που γεννήθηκαν έτσι, λειτούργησαν έτσι και έτσι αξίζουν τα χειρότερα. Και προσπαθώ να δω πού ευθύνομαι κι εγώ ο ίδιος. Και ευθύνομαι. Γιατί είμαι συνυπεύθυνος για το περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτά- και χιλιάδες άλλα- παιδιά ζουν και προσπαθούν να κάνουν όνειρα. Γιατί εγώ και χιλιάδες άλλα "εγώ" είναι υπεύθυνα και χρωστάνε απαντήσεις. Αυτά τα "έμπειρα εγώ" που έχτιζαν λαθραία ψευδείς ευημερίες για μας τους ίδιους και χιλιάδες αδιέξοδα για τους επόμενους. Εγώ ο σωστός. Εγώ ο σοφός και ο "έμπειρος". Στα 15 μου η πιο σκληρή μου εμπειρία ήταν κανένας γερός καυγάς με τον πατέρα μου για παράβαση του ωραρίου της εξόδου μου από το σπίτι. Θα ήμουν ο ίδιος αν δίπλα μου έπεφτε νεκρός ο κολλητός από πυρά αστυνομικού; Δεν θα ήμουν. Αυτή η εικόνα θα με κυνηγούσε για πάντα. Δεν είναι βέβαιο ότι θα έκανα ένοπλη ληστεία. Αλλά η ζωή μου θα είχε στιγματιστεί για πάντα. Θα ήμουν εχθρός όλου αυτού που με περιέβαλε. Δεν θα το παίξω σοφός. Δεν θα το παίξω τιμητής. Δε θα υμνήσω ένοπλες ληστείες ως αντισυστημικές πράξεις. Δε θα χαρίσω σε κανέναν το ρόλο του τιμωρού. Δε θα γυρίσω το κεφάλι με απαξίωση γι αυτά τα παιδιά, για κανένα παιδί (έστω κι αν έχει ενηλικιωθεί) που μου απαντάει με το μεγαλύτερο θράσος του κόσμου στο απύθμενο δικό μου θράσος να πιστεύω ότι "όλα βαίνουν καλώς". Και δεν θα χαρίσω σε κανέναν την ευκολία, τώρα που τα πράγματα δεν βαίνουν καλώς να βρει τους βολικούς εχθρούς. Γιατί είμαι συνυπεύθυνος. Γιατί κι εγώ θα πρέπει να "κατηγορούμαι για...". Για πολλά... Και για τη σημερινή βία και για την αυριανή και γι αυτή τη διάσημη "απ' όπου κι αν προέρχεται". Η πρώτη μας ποινή είναι η εικόνα αυτών των παιδιών. Και θέλουμε, δε θέλουμε θα την εκτίσουμε όλοι...

Μικρές ιστορίες, μεγάλες παράτες

Η Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνο τα ταρατατζούμ και οι παράτες. Είναι η ιστορία των ανθρώπων της. Είναι τα αργά βήματα στην παραλία με την υγρασία να κόβεται με το μαχαίρι, είναι τα πρώτα φιλιά δίπλα στις γραμμές του τρένου, είναι τα μεθυσμένα βήματα στην Προξένου Κορομηλά, είναι το 21 και το 32 που έτρεχες να το προλάβεις, είναι οι βαρυστομαχιές από τα θαλασσινά, είναι ο πατσάς στην Ολύμπου, είναι το τοστ "κασέρι- ζαμπόν" τα ξημερώματα, είναι τα βιβλία του Γιώργου Ιωάννου και του Χριστιανόπουλου, είναι τα ίχνη από τα τραγούδια του Σαββόπουλου, είναι η "Διαγώνιος" και το "Εντευκτήριο", είναι ο "Εξώστης" και το "Fix carre", είναι οι απογευματινές προβολές στο "Μακεδονικόν", είναι τα τσοντάδικα στο Βαρδάρη, είναι οι πρώτες συναυλίες από τις "Τρύπες" σε μπαράκια 3Χ3, είναι η αγριάδα του δρόμου προς τα Σφαγεία, είναι οι φίλοι χάνονται και ξαναβρίσκονται μπροστά σου σαν να έχουν περάσει μόλις κάποιες ώρες, είναι τα παιδιά που χάθηκαν και τα παιδιά που επιμένουν... Είναι πολλά... και είναι αυτά που δεν θα χωρέσουν ποτέ σε επίσημες τελετές, αλλά θα συνεχίσουν να γράφουν την ιστορία της πόλης...

Ένα συγνώμη... αυτό μόνο

Πιτσιρικάς είχα τη βεβαιότητα ότι θ' αλλάζαμε τον κόσμο. Ναι, το πίστευα. Είχα εκείνη την σχεδόν αλαφροϊσκιωτη ματιά αυτού που πιστεύει στα μικρά καθημερινά θαύματα. Και το πίστευα γιατί έβλεπα και σ' άλλα μάτια αυτή τη βεβαιότητα. Θέλαμε να κρατήσουμε κάτι από την αποφασιστικότητα και το άρωμα των μυθικών βιωμάτων των προηγούμενων γενεών, τη μεταπολεμική, του Πολυτεχνείου, της μεταπολίτευσης, αλ λά ταυτοχρόνως να τις προσπεράσουμε, να συνθέσουμε το χαρμάνι με τα ανεξίτηλα χρώματα που θα βάφαμε το μέλλον. Το δικό μας και των επόμενων. Και βλέπαμε καθημερινά μεγαλύτερους και συνομήλικους να πουλάνε για τριάντα αργύρια εκείνο το καθαρό βλέμμα με αντάλλαγμα λίγα γραμμάρια καταναλωτικής πρέζας. Και μάθαμε να ποζάρουμε. Και μάθαμε και στους επόμενους να ποζάρουν. Και το μάθαμε και στα παιδιά μας. Και το Τέρας γεννιόταν. Και γρύλιζε. Αλλά πού να το ακούσεις μέσα σε τόση φασαρία; Που να το δεις μέσα σε τόσες "επιτυχίες"; Κι όταν τα φώτα χαμήλωσαν το είδαμε. Και αρχίσαμε και φλυαρούμε. Να φλυαρούμε ακατάπαυστα. Μόνο αυτό μάθαμε να κάνουμε με επιτυχία. Να φλυαρούμε, μήπως στο μεταξύ βρούμε άλλοθι. Ναι, φίλε μου, τον αλλάξαμε τον κόσμο. Γιατί κάναμε τόσα όνειρα, αλλά τους εφιάλτες τους αφήσαμε για τους επόμενους. Βρισκόμαστε μπροστά σε έφηβους και ψελίζουμε δικαιολογίες για το ότι θα δουλέψουν σαν σκλαβάκια, θα βλέπουν συμμορίες νεοναζί και κάποιοι θα τους θεωρούν σωτήρες, θα πληρώνουν το δικό μας λερωμένο μάρμαρο. Λερωμένο όχι από αίμα, αλλά από εμμονές, ματαιοδοξίες και αυτές χιλιοανακυκλωμένες γαμημένες "προοπτικές" Εύχομαι η Ιστορία απλώς να μας αγνοήσει, όταν θα υπογράφει το γραπτό της εποχής μας. Εγώ δεν έχω για τον εαυτό μου καμια δικαιολογία. Ένα συγνώμη θέλω να πω μόνο στους μικρότερους... Αυτό... ένα συγνώμη...

Ανασφάλειες ολυμπιακών διαστάσεων

Η χθεσινή τελετή έναρξης ήταν ανέμπνευστη, μια από τις χειρότερες που έχω δει. Χθες το βράδυ, εδώ στο fb κάναμε την πλακίτσα μας, περάσαμε καλά και είπαμε να πάμε για νανάκια. Αλλά μόλις τέλειωσε η τελετή άρχισε αυτό το μπαράζ σχολίων και συγκρίσεων με τους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Ναι, αγαπητοί μου, η τελετή έναρξης της Αθήνας ήταν σαφώς καλύτερη, μία από τις καλύτερες στην ιστορία. Ήταν όμως όχι γιατί στο δικό σου κεφάλι προσγειώθηκε το Άγιο Πνεύμα και κυκλοφορείς έκτοτε με ένα φωτοστέφανο. Ήταν γιατί η δημιουργική φαντασία του Παπαϊωάννου ήταν σε υψηλότερα επίπεδα απ' αυτήν του Μπόιλ. Και δώστου ύμνους για το DNA των Ελλήνων και δώστου ρατσιστικά σχόλια για τους Άγγλους και καντήλια και βρισίδια. Όχι χιούμορ, όχι σάτιρα. Ωμά βρισίδια. Κι αυτό για να "αποδείξεις" ότι είσαι καλύτερος. Δε θέλω να σε ταράξω, αλλά επειδή είσαι μαλωμένος με το βιβλίο (και την ανάγνωση, εν γένει) δεν υπάρχει ελληνικό, βρετανικό, αραβικό DNA. Υπάρχει το DNA του ανθρώπινου είδους. DNA που να σε κάνει να διοργανώνεις καλύτερους Ολυμπιακούς δεν υπάρχει. Και όταν ισχυρίζεσαι τέτοια πράγματα, απλώς γελοιοποιήσαι. Όσο για τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, εκτός της τελετής έναρξης ήταν ένα 15ήμερο πανηγύρι το οποίο το πλήρωσες και το πληρώνεις πολύ ακριβά. Είναι μέρος αυτής της θηλιάς που έχεις τώρα στο λαιμό σου. Έμεινες με την ψευδαίσθηση του "μεγαλείου", έτσι όπως το αντιλαμβάνεται ένας νεόπλουτος. Τότε που γιουχάιζες αντιπάλους, αποθέωνες ντοπαρισμένους και πλούτιζες εργαλάβους. Αλλά ακόμα κι αν θέλεις να πάμε στη βασική αρχή των Ολυμπιακών, έστω στη μεταλαγμένη της εκδοχή. Εκεχειρία μεταξύ εμπολέμων και αγώνας για ένα κλαδί ελιάς. Αν βρεις πηγές όπου ο ανταγωνισμός στους Ολυμπιακούς της αρχαιότητας γινόταν με υψωμένα κωλοδάχτυλα και "άι γαμήσου, μωρή λούγκρα" ενήμερωσε με, γιατί έχω κενά. Όσο για τον πολιτισμό των Άγγλων, αυτός δεν εκφράζεται μόνο από την αποικιοκρατία και από τις γραφικές εμφανίσεις που κάνει το Λιζάκι η βασίλισσα. Εκφράζεται και από έναν απίστευτο πλούτο που έδωσε η Αγγλία στην ποπ κουλτούρα, μια κουλτούρα που στο μεγαλύτερο της μέρος την έχεις υιοθετήσει. Με αγγλικά τραγούδια έχεις χορέψει, έχεις ερωτευτεί, έχεις χωρίσει, έχεις οργιστεί, έχεις κλάψει Σταμάτα να δείχνεις λοιπόν πόσο ανασφαλής είσαι και δείξε ποιος μπορείς να είσαι σήμερα, χωρίς να επικαλείσαι μονίμως το "αρχαίο πνεύμα αθάνατο" (άλλωστε σπανίως έχετε συναντηθεί, γιατί για να συναντηθείτε θέλει διάβασμα, που δεν είναι το αγαπημένο σου σπορ). Ο καλύτερος τρόπος για να σου βγάλει ο άλλος το καπέλο είναι να γίνεις δημιουργικός, όχι μνησίκακος...

Τα αφηρημένα σχέδια από το αλάτι στην πλάτη, χώρες άγνωστες, αχαρτογράφητες που μεγάλωναν και αφανίζονταν ανάλογα με τις διαθέσεις του νερού. Ιδρωμένα μέτωπα, ο ήχος από τα ζάρια στο τάβλι και ο ήχος από τη βεντάλια της μητέρας στο βάθος Απογεύματα με κασέτες χρώμιου που βασανίζονταν σε Sanyo κασσετόφωνα. Carrier opportunities και "Do you wanna make tea at the BBC?" Οι Clash μας έβγαζαν από τις κλασσικοροκάδικες βεβαιότητες και μας έδιναν μια πρώτη γεύση για το πόση αβεβαιότητα χωράει σε μια καριέρα Δυομιση μήνες χωρίς τηλεόραση. Κλεφτές ματιές στις οθόνες των καφενείων. Σπριντ και άλματα σε Ολυμπιακούς που έμειναν στη μνήμη με τα λασπωμένα χρώματα των πρώτων έγχρωμων συσκευών «Όταν μαυρίζεις, φωτίζονται τα μάτια σου», μου είπε και ήθελα να καταταγώ για πάντα στη μαύρη φυλή για να της αρέσω...